بیماری شریان محیطی (PAD) یک وضعیت خطرناک است که به طور پنهانی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این وبلاگ به عنوان یک راهنمای مختصر برای پزشکان عمومی و متخصصان پزشکی طراحی شده است و شامل اطلاعاتی در مورد شیوع جهانی و محلی PAD، گروه‌های در معرض خطر، اثرات ترکیبی سیگار کشیدن و عوامل خطر چندگانه و ابزارهای تشخیصی مانند شاخص مچ پا-بازویی (ABI) و شاخص مچ پا-انگشت (TBI) است.
در این مطلب یاد خواهید گرفت:
-
بیماری شریان محیطی چیست و چقدر رایج است؟
-
چرا باید PAD غربالگری شود؟
-
اثرات سیگار کشیدن
-
تأثیر ترکیب عوامل خطر
-
شاخص مچ پا-بازویی (ABI): ابزاری ساده برای شناسایی PAD
-
ثبت موج ضربان ABI و مقیاس مرجع آن
-
شاخص مچ پا-انگشت (TBI)
بیماری شریان محیطی چیست و چقدر رایج است؟
بیماری شریان محیطی (PAD) به آترواسکلروز (تجمع پلاک) در شریان‌های تغذیه‌کننده پاها گفته می‌شود. این بیماری شایع اما اغلب تشخیص داده نشده است و پیامدهای شدیدی همچون مرگ، سکته، بیماری عروق کرونری، قطع عضو، زوال عقل و اختلالات شناختی به همراه دارد.
شیوع جهانی و محلی PAD:
-
بیش از 230 میلیون بزرگسال در سراسر جهان
-
6 میلیون نفر (9%) از جمعیت انگلستان
-
4.5 میلیون نفر (5.3%) از جمعیت آلمان
-
4-8 میلیون نفر (6-12%) از جمعیت فرانسه
-
3-5 میلیون نفر (5-8%) از جمعیت ایتالیا
-
در اسلوونی، سالانه 2000-3000 بیمار جدید با PAD شناسایی می‌شوند.
چرا باید PAD غربالگری شود؟
طبق بیانیه علمی اخیر AHA، غربالگری PAD با استفاده از ABI باید به سرعت در جمعیت‌های پرخطر اجرا شود. همچنین در مواردی که مشکوک به کلسیفیکاسیون شریان مدیال (مثلاً در بیماران دیابتی یا نارسایی کلیوی مزمن) هستید، استفاده از TBI توصیه می‌شود.
اثرات سیگار کشیدن
سیگار کشیدن یک عامل خطر عمده در توسعه PAD است. افراد سیگاری دو برابر بیشتر از غیرسیگاری‌ها در معرض خطر PAD قرار دارند. برای افراد سابقاً سیگاری، بازگشت به سطح خطر غیرسیگاری ممکن است تا 30 سال طول بکشد.
تأثیر ترکیب عوامل خطر
مدت زمان ابتلا به هایپرکلسترولمی و دیابت، شدت فشار خون بالا و شدت تجمعی سیگار کشیدن با خطر PAD رابطه مستقیم دارد.
70% بیماران مبتلا به PAD علائمی ندارند و بنابراین تشخیص داده نمی‌شوند. سند توافق TASC II اندازه‌گیری ABI را برای تمامی گروه‌های پرخطر PAD توصیه می‌کند.
شاخص مچ پا-بازویی (ABI): ابزاری ساده برای شناسایی PAD
ABI مقایسه‌ای ساده از فشار خون در پاها و بازوها است. این تست غیرتهاجمی و بدون درد است. با استفاده از دستگاه دیجیتال MESI mTABLET ABI، این فرآیند سریع و ساده انجام می‌شود. دلایل اهمیت این تست:
-
پیش‌بینی قابل اعتماد برای PAD
-
کمک به تشخیص زودهنگام سایر بیماری‌ها در بیماران مبتلا به PAD:
-
بیماری عروق کرونری (CAD) یا بیماری عروق مغزی (CVD): 32%
-
نارسایی کلیوی (RI): 39.7%
-
دیابت: 49.7%
-
سندروم متابولیک: 58%
-
فشار خون بالا: 35-55%
-
هایپرکلسترولمی: 60%
-
ثبت موج ضربان ABI و مقیاس مرجع آن
نتیجه نرمال
نمودار نوسانی، شکلی شبیه به لیمو دارد که نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری شریان‌ها است. ویژگی‌های موج ضربان طبیعی:
-
افزایش سریع در زمان سیستول
-
قله تیز
-
کاهش تدریجی در فاز دیاستول
-
حضور نوتچ دیکروتیک
نتیجه غیرنرمال
موج ضربان تخت یا بدون شکل معمولی، نشانگر PAD شدید است.
شاخص مچ پا-انگشت (TBI)
TBI مقایسه‌ای از فشار خون در انگشتان پا و بازوها است و در موارد زیر کاربرد دارد:
-
زمانی که اندازه‌گیری ABI غیرقابل تفسیر است
-
در شریان‌های غیرقابل فشرده (دیابت یا کلسیفیکاسیون)
-
در بیماران با درد شدید در اندام تحتانی
-
نارسایی کلیه و دیالیز
-
سن بالا و یا لنف ادم