موارد تجویز اندازهگیری ABI بر اساس دستورالعمل ESC (انجمن قلب اروپا):
- بیماران با شک بالینی به بیماری شریانی اندام تحتانی (LEAD) که دچار کاهش یا عدم لمس نبضها، لنگش متناوب (Claudication) یا زخمهای مزمن ترمیمنشونده هستند.
- بیماران مبتلا به بیماریهایی که خطر LEAD را افزایش میدهند، از جمله: بیماری عروق کرونر، نارسایی قلب، آنوریسم آئورت شکمی و بیماری مزمن کلیه.
- افراد بدون علامت اما در معرض خطر LEAD:
- سن کمتر از ۶۵ سال همراه با فاکتورهای خطر قلبی–عروقی (دیابت، پرفشاری خون، سیگار، دیسلیپیدمی)
- سن کمتر از ۵۰ سال با سابقه خانوادگی LEAD
- همه افراد بالای ۶۵ سال
موارد تجویز اندازهگیری ABI بر اساس دستورالعمل WOCN (انجمن پرستاری زخم، استوما و بیاختیاری):
- ارزیابی کفایت جریان خون شریانی قبل از آغاز درمان فشاری (Compression Therapy)
- بیماری شریانی محیطی یا LEAD در بیمارانی با زخم اندام تحتانی
- بررسی پتانسیل ترمیم زخم
- ارزیابی اثربخشی درمان
- تعیین سطح ایمن فشار درمانی
📗 WOCN: ABI Quick Reference Guide for Clinicians
بیمار را در دستگاه mTABLET انتخاب کرده و وارد برنامه ABI شوید. بیمار باید تا حد امکان در وضعیت درازکش (Supine) قرار گیرد.
نکته مهم: بیمار نباید تا ۳۰ دقیقه قبل از اندازهگیری، کافئین مصرف کند، ورزش انجام دهد یا دخانیات استعمال نماید.
اندازهگیری در بازو (Arm)
- کاف را ۱ تا ۲ سانتیمتر بالاتر از مفصل آرنج قرار دهید.
- از اندازه صحیح کاف با استفاده از نشانگر اندازه (SIZE marking) و ناحیه OK اطمینان حاصل کنید.
- نشانگر شریان روی کاف را با شریان براکیال (Brachial artery) همراستا کنید.
- بین بازو و کاف به اندازه دو انگشت فاصله باقی بگذارید.
اندازهگیری در پا (Leg)
- کاف را ۲ تا ۳ سانتیمتر بالاتر از قوزک داخلی ببندید.
- از اندازه صحیح با استفاده از SIZE mark روی کاف اطمینان حاصل کنید.
- علامت شریان داخلی روی کاف باید روبهسمت قوزک داخلی پا (inner ankle) باشد.
- قسمت سفت کاف را محکم فشار دهید تا اتصال کامل برقرار شود.
- بین پا و کاف به اندازه دو انگشت فاصله باقی بگذارید.
⚠️ محل نادرست بستن کاف میتواند منجر به خطا در مقادیر ABI یا تورم بیشازحد شود. اطمینان حاصل کنید که کاف مچ پا در دو طرف بهصورت یکنواخت و صحیح بسته شده است.
اگر اندام بیمار قطع شده باشد یا دردی شدید / زخم دردناک وجود داشته باشد، اندازهگیری ABI فقط در اندام سالم انجام شود. در این حالت، اندام قطعشده یا دردناک را در دستگاه انتخاب کرده و گزینه “Disable selected cuffs” را پیش از شروع اندازهگیری فعال کنید.
اگر نتیجه ABI غیرطبیعی باشد، پیام PAD ظاهر شود، یا در تحلیل نمودارهای نوسانی (Oscillation Graphs) شریانهای غیرقابل فشردهسازی مشاهده شوند، لازم است اندازهگیری شاخص انگشت–بازو (TBI) با استفاده از دستگاه MESI mTABLET TBI انجام شود.
فلوچارت فوق مسیر تصمیمگیری بالینی پس از انجام آزمون ABI (Ankle-Brachial Index) را نشان میدهد. در صورت شناسایی اولیه PAD (بیماری شریانی محیطی)، تکرار اندازهگیری خودکار و بررسی وضعیت بیمار، به پزشک امکان میدهد تا از صحت نتایج اطمینان حاصل کرده و در صورت نیاز درمان فشاری (Compression Therapy) را با اطمینان آغاز کند. تحلیل دقیق فشار اندامها، شکل امواج ضربانی (Pulse Waveforms) و نمودارهای نوسانی، نقش کلیدی در پیشگیری از خطا و بهینهسازی مراقبت از زخم دارد.
استفاده از فناوریهای نوین مانند MESI mTABLET ABI امکان اندازهگیری سریع، دقیق و قابل تکرار شاخص ABI را فراهم میکند و در بیماران دارای زخم مزمن یا در معرض خطر PAD، تصمیمگیری درمانی آگاهانهتری را ممکن میسازد. همچنین ترکیب نتایج ABI با TBI (Toe-Brachial Index) و تحلیل Waveform میتواند روشی استاندارد برای تشخیص زودهنگام PAD و پیشگیری از عوارض ایسکمیک اندامها باشد.